Allium cepa

Cebula zwyczajna, cebula ogrodowa, dymka

Obserwuj
Obserwujesz

Źródło zdjęcia: Canva

Informacje ogólne

Allium cepa, czyli cebula zwyczajna. Każdy ją zna, ale rzadko kto patrzy na nią jak na roślinę. A to też czosnek – tylko taki, który zamiast robić show na rabacie, siedzi w ziemi i rośnie do garnka. Uprawia się ją najczęściej z dymki albo z nasion, w pierwszym roku tworzy cebulę – białą, żółtą albo czerwoną, zależnie od odmiany. Jak się jej nie zbierze, to w drugim roku wypuszcza pęd z kulką białych kwiatów. Trochę jak u ozdobnych czosnków, tylko mniej widowiskowo[1].

Pielęgnacja i wymagania

Stanowisko

Pełne słońce – to warunek konieczny. W cieniu cebula się nie zawiązuje albo robi się mizerna. Lubi miejsca ciepłe, przewiewne, osłonięte od wilgoci.

Gleba

Lekka, żyzna, przepuszczalna. Najlepiej o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym. Nie znosi ciężkiej, mokrej gleby – w takich warunkach cebula łatwo gnije. Dobrze rośnie po warzywach motylkowych lub dyniowatych.

Podlewanie

Regularne w pierwszej połowie sezonu – zwłaszcza po siewie lub sadzeniu dymki. Po zawiązaniu cebul podlewanie ograniczyć, a przed zbiorem w ogóle przerwać. Nadmiar wody w końcówce sezonu pogarsza trwałość przechowalniczą.

Rozmnażanie

Przez nasiona (siew) lub z dymki. Uprawa z nasion trwa dłużej i wymaga więcej kontroli. Dymka daje szybszy i bardziej wyrównany plon. Kwiaty wytwarza w drugim roku – jeśli zostanie pozostawiona w gruncie.

Zimowanie

Typowe odmiany nie zimują w gruncie – zbiór następuje latem. Istnieją odmiany ozime, które wysiewa się jesienią – te wymagają lekkiego okrycia na zimę. Zimowanie dymki możliwe tylko w suchym, chłodnym miejscu.

Cięcie

Nie dotyczy – cebula nie wymaga cięcia. Jeśli puści pęd kwiatowy w pierwszym roku, warto go usunąć, żeby nie osłabiał cebuli. Szczypior można przycinać w celach kulinarnych – młody jest łagodny i aromatyczny.

Choroby i szkodniki

Często atakowana przez mączniaka rzekomego, zgorzele cebul i szkodniki glebowe (nibynóżki, wciornastki, śmietka cebulanka). Ważne: płodozmian, przewiewność i unikanie nadmiaru azotu. Warto unikać sadzenia w tym samym miejscu co roku.

Zastosowanie

Warzywo użytkowe – znane każdemu. Jadalna cebula, szczypior, czasem też kwiaty (ozdobne, do bukietów). Ma właściwości bakteriobójcze, wspomaga trawienie. Można ją też zostawić na rabacie – zakwitnięta wygląda zaskakująco dekoracyjnie.

Uwagi

Znanych jest wiele odmian – różnią się kolorem, ostrością, czasem przechowywania. Cebula uprawiana z dymki rzadziej wybija w pędy kwiatowe, ale szybciej dojrzewa. Dla własnego użytku – warto testować kilka typów.

Źródła

Komentarze

Tabela informacyjna

wdt_ID	Cecha	Opis
2	Nazwa botaniczna	Allium cepa
3	Nazwa polska	Cebula zwyczajna, cebula ogrodowa, dymka, skulibaba
4	Rodzina	Amaryllidaceae (Amarylkowate)
5	Pochodzenie	Prawdopodobnie Iran, Afganistan, Turcja
6	Pokrój	Roślina dwuletnia (w uprawie jednoroczna), tworząca cebule podziemne
7	Wysokość	30–40 cm
8	Liście	Długie, rurkowate, puste w środku; nazywane szczypiorem
9	Kwiaty	Białe lub zielonkawobiałe, zebrane w kuliste baldachy na wysokim pędzie kwiatostanowym
10	Okres kwitnienia	Czerwiec–lipiec (w drugim roku uprawy)
11	Stanowisko	Słoneczne
12	Gleba	Żyzna, przepuszczalna, pulchna; odczyn obojętny
13	Mrozoodporność	Strefy 5b–7b
14	Zastosowanie	Warzywo kulinarne; stosowana świeża, gotowana, smażona, pieczona
15	Rozmnażanie	Z nasion lub dymki
16	Cechy szczególne	Bogata w witaminę C oraz minerały (cynk, fosfor, magnez, żelazo); wykazuje właściwości antybakteryjne i przeciwutleniające